Binnen in het ‘Raumschiff’
In het weekend van 13 en 14 september was het hier in Berlijn Tag des offenen Denkmals - twee dagen waarop diverse monumenten in de stad waren opengesteld voor publiek. Ik maakte van de gelegenheid gebruik om het Internationales Congress Centrum Berlin (ICC) eens van binnen te bekijken.
Van buiten heb ik het ICC, een enorm brutalistisch bouwwerk waar ik over de Berliner Stadtring vaak langsgereden ben, altijd al een prachtig gedrocht gevonden. Het tussen 1973 en 1979 voornamelijk uit staal en beton (en oké, ook een beetje asbest) opgetrokken gebouw kent vanwege haar robuuste uiterlijk in de volksmond enkele zeer tot de verbeelding sprekende bijnamen, waaronder het ‘Koloss von Witzleben’ (kolos van Witzleben), de ‘Panzerkreuzer Charlottenburg’ (pantserschip Charlottenburg), het ‘Riesengürteltier’ (reuzengordeldier), de ‘Silberwal’ (zilveren walvis) en het ‘Alu-Monster’ (aluminiummonster). Nu ik het gebouw ook van binnen heb mogen aanschouwen, kan ik wel zeggen dat de meest gebruikte Spitzname, het ‘Raumschiff’ (ruimteschip), ook meteen de meest treffende is. De ruimteschip-associaties houden namelijk niet op bij de buitenkant en laten zich ook sterk in het interieur gelden.
Door enkele (amateur-)fotografen in mijn omgeving was ik vooraf geattendeerd op de bijzonder fotogenieke reputatie van het interieur van het ICC, maar wat ik daar afgelopen weekend aantrof, oversteeg al mijn verwachtingen. Het was alsof ik een tijdcapsule instapte. Van binnen is het ICC namelijk een waar 'Gesamtkunstwerk' van jaren '70-vormgeving en -architectuur en één groot samenspel van futuristische lijnen, vormen, kleuren en technische hoogstandjes die in perfécte esthetische overeenstemming met elkaar staan. De diverse ruimtes en zalen ademen Seventies-design en roepen associaties op met het Starship Enterprise uit Star Trek en de Imperial Star Destroyer uit Star Wars. Niet gek dus dat er tijdens deze Tag des offenen Denkmals diverse lightsaber-workshops werden gegeven en enkele bezoekers zich in het ICC in passende outfits lieten fotograferen.
Het hoogtepunt was een enorme lichtsculptuur van kunstenaar en industrieel ontwerper Frank Oehring dat is vervaardigd uit neonglas, metaal en tal van tl-buizen. “Het Brein” is een absoluut ‘centrepiece’ dat tot op de dag van vandaag fungeert als oriëntatiepunt en sfeermaker van een iconisch gebouw dat qua ontwerp, sfeer en esthetiek nauwelijks zijn gelijke kent.
Het is dood- en doodzonde dat het ICC, sinds het in 2014 zijn deuren als dienstdoend congrescentrum sloot, alleen op open monumentendagen als deze voor het grote publiek toegankelijk is. Het is weer één van die typische voorbeelden van iconische historische gebouwen in Berlijn die staan te wachten tot ze een nieuwe bestemming krijgen of (zoals ook helaas vaak het geval is) met de grond gelijk worden gemaakt. Laten we hopen dat dat laatste nooit met het ICC gebeurt.
