17 juni 1953
In Duitsland is 17 juni een gewichtige en gedenkwaardige datum. Op deze dag in 1953 vond in de voormalige DDR namelijk een historische volksopstand plaats waarin honderdduizenden Oost-Duitsers (sommige bronnen spreken zelfs van 1,5 miljoen) betoogden tegen de verhoogde arbeidsnormen (meer productie, minder loon) en de toenemende 'Sovjetisering' van de DDR.
Wat in de dagen daarvoor bij een bouwput op de Stalinallee in Oost-Berlijn begon als een bouwvakkersstaking mondde uit in betogingen en protesten die zich over het hele land verspreidden. Er werd door de autoriteiten hard tegen ingegrepen. De Volkspolizei werd te hulp geschoten door het Rode Leger dat de volksopstand met inzet van Sovjettanks met excessief geweld neersloeg. Ironisch genoeg moesten de DDR-burgers de ‘Sovjetisering’ waartegen ze protesteerden aan den lijve voelen en in tientallen gevallen zelfs met de dood bekopen. De volksopstand op 17 juni 1953 zou de directe aanleiding zijn voor een enorme toename van de vluchtelingenstroom naar het westen in de jaren erna, wat de DDR-regering uiteindelijk in 1961 zou doen besluiten de Berlijnse Muur te bouwen. Uiteraard na akkoord van Moskou.
Tot en met de Duitse hereniging in 1990 is 17 juni aan de ándere kant van de Muur in West-Duitsland een jaarlijkse nationale feestdag geweest. De brede boulevard in West-Berlijn die tegenover de Brandenburger Tor (Oost-Berlijn) begint, werd omgedoopt tot de Straße des. 17 Juni. Het is een kenmerkend voorbeeld van de actie-reactie-politiek zoals die in de Koude Oorlog bestond.
Tegenwoordig herinnert in Berlijn o.a. een monument op de Platz des Volksaufstandes von 1953 aan deze zwarte dag in de (Oost-)Duitse geschiedenis. Deze plek is zéér de moeite van het bezoeken waard, niet in de laatste plaats omdat het plein pál voor het imposante gebouw ligt waar ooit het Reichsluftfahrtministerium van Göring was gevestigd en waar na de oorlog de communistische SED-partij trots de DDR als nieuwe staat uitriep. Dat deed ze juist in dit politiek gezien zeer beladen gebouw om symbolische redenen: de DDR profileerde zich namelijk bovenal als anti-fascistisch en vredelievend. De geschiedenis heeft echter uitgewezen dat SED-regime zeer dictatoriaal was en geweld tegen haar bevolking niet schuwde, iets waarin ze dus geen haar beter was dan de nazi's. Die 17de juni in 1953 is daar een pijnlijk bewijs van.
